صنایع دستی و سوغات ساری دارای تنوع بالایی بوده و میتواند نشانی از فرهنگ و تمدن مردم مازندران باشد. در شهر ساری، خرید صنایع دستی را میتوان از مهمترین فعالیت های مردم دانست. در بسیاری از خانهها مردم در کنار کشاورزی مشغول به ساخت صنایع دستی هستند و از این راه کسب درآمد میکنند. از مهمترین صنایع دستی ساری میتوان به قالی، گلیم، جاجیمچه، گلیمچه، چوقا، حصیر بافی، طراحی سنتی و نگارگری اشاره کرد.
این صنایع دستی زیبا و هنرمندانه در جای جای این استان بهدست توانای زنان و مردان این استان تهیه شده و در اختیار علاقهمندان و مسافران قرار داده میشود. اگر برای اقامت در ساری، اقدام به اجاره ویلا یا سوئیت کنید، به راحتی میتوانید بخشی از ساخت این صنایع دستی را مشاهده کنید. در ادامه مهمترین صنایع دستی و سوغات ساری معرفی شده است که میتوانید در سفرتان آنها را به یادگار تهیه کنید.
یکی از مهمترین صنایع دستی ساری سفالگری و سرامیک سازی است که قدمتی بسیار در این منطقه دارد. بهعلت اینکه در این منطقه خاکرس مناسب فراوان یافت میشود از دیرباز این صنعت مورد توجه هنرمندان و روستاییان قرار گرفته است. اگر به شهر ساری سفر کردید حتماً از سفالینهها و صنایع دستی سرامیکی بهعنوان سوغات برای خود و دوستانتان تهیه کنید. سوغاتی ماندگار که سالیان زیادی میتواند زینتبخش خانه شما باشد. برخی از مراکز سفالگری ساری امکان بازدید برای عموم را فراهم کردهاند.
یکی از صنایع دستی چوبی استان مازندران که در اغلب استانهای شمالی ایران رونق دارد، لاکتراشی است. مردم در گذشته ظروف آشپزخانه خود را از چوب درختان درست میکردند. این فعالیت به لاکتراشی معروف است. استادکاران با استفاده از ریشه و تنه درختان و بدون به کارگیری هر گونه ابزار دیگری، ظروف چوبی از جمله جوله، لاک دانه پاش، کلز، قند چوله، تنباکو چوله، قاشق، ملاقه و غیره میساختند. برای ساخت این ظروف از چوب درختانی مانند افرا، راش، ملج، توسکا، ممرز، شمشاد و انجیلی استفاده میشده است. لاک تراشان معتقدند ظروفی که از ریشه درختان ساخته میشود در برابر سرما و گرما مقاومتر است و ترک بر نمیدارد و چنانچه خوب نگهداری شود تا صد سال عمر میکند.
یکی دیگر از صنایع دستی ساری، موج بافی است. ماده اولیه موج بافی پشم بوده و به آن رختخوابپیچ یا ابزار نیز گفته میشود. این صنایع دستی ارزان، مقاوم و مستحکم از دیرباز مورد استفاده روستائیان بوده است. یکی از مدلهای موج بافی، چادر شب بافی میباشد که دارای طیفهای رنگی مختلف مانند قرمز است و جذابیت بیشتری نسبت به مدلهای دیگر دارد. در بازارهای روز ساری میتوان این هنر را دید و به عنوان سوغات تهیه کرد.
صنایع چوبی استان مازندران در کنار لاک تراشی از مهمترین صنایع دستی این منطقه محسوب میشود. این صنعت از دیرباز در سازی نیز رونق داشته است. بهدلیل دسترسی بسیار مردم به چوب درختان انواع صنایع چوبی برای استفاده تولید و فروخته میشود. هنرمندان ساری با کندهکاری رو چوب، ظروف و تابلوهای زیبایی تولید میکنند. علاوه بر ظروف و تابلوهای چوبی، ابزارهای مانند صندلی، میز و رختآویز نیز به کمک منبتکاری یا معرقکاری تولید میشود.
یکی از صنایع دستی قدیمی و فعال در ساری، نمدمالی است. ماده اصلی نمد، پشم میباشد که در بسیاری از روستاهای ساری تولید میشود. تولید نمد بسیار سخت است و برای تولید یک تکه نماد باید ساعتها کار انجام شود. اگر نیاز باشد که نمد به رنگهای دیگر درآید، اصولا از رنگهای طبیعی استفاده میگردد. البته امروزه برای رنگ کردن نمد از رنگهای مصنوعی استفاده میکنند.
همانطور که گفته شد، جاجیم بافی از مهمترین صنایع دستی ساری محسوب میشود. بسیاری از گردشگران جاجیم را به عنوان سوغات ساری میشناسند و در سفر خود به عنوان یادگار تهیه میکنند. از جاجیم بهعنوان زیرانداز، پشتی، فرش و پتو، رویه کرسی و رختخواب پیچ استفاده میشود. بافت جاجیم معمولاً در روستاهای کوهستانی و ییلاقی توسط زنان هنرمند انجام میگردد و مردان نیز در تهیه پشم دستی در کار دارند.
پارچه بافی و هنر نساجی یکی دیگر از صنایع دستی و سوغات ساری است که شهرت زیادی در بیان گردشگران دارد. پارچه بافی بهعنوان یکی از شاخههای نساجی، قدمتی تاریخی دارد و از این پارچهها برای دوخت انواع لباس مردانه و زنانه استفاده میشده است. پارچههای نخی، ابریشمی و پشمی با ریسیدن انواع نخ، توسط زنان هنرمند تولید میشوند.
یکی از صنایع دستی که در بدو ورود به شهرهای شمالی به چشم میآید، حصیر بافی است. حصیربافی در شهر ساری و دیگر شهرهای استان مازندران بهوفور یافت میشود. مهمترین وسایلی که به وسیله این هنر درست میشود، انواع سبد، کلاه، کیف و سفره است. وسایلهای حصیری از مهمترین و مشهورترین سوغات ساری محسوب میشود.
یکی از سوغاتیهای که در سفر به ساری توسط گردشگران تهیه میشود، خوراکیهای خوشمزه است. این خوراکیها اغلب شامل شیرینیهای محلی، میوههای محلی، نانهای محلی و غیره میشود. در ادامه مهمترین خوراکیهای ساری را معرفی میکنید تا در سفر خود به عنوان سوغات ساری برای خود یا دوستان و خانواده تهیه کنید.
در فصل بهار درختان مرکبات شکوفه میدهند و جلوه زیبایی به باغهای شهر ساری و روستاهای اطراف آن میدهند. شهر ساری با داشتن خاک حاصلخیز و بارش زیاد باران برای تولید انواع مرکبات مناسب است و بخش زیادی از مرکبات کشور در این منطقه تولید میشود.مرکبات تولید شده در ساری یکی از بهترین و مرغوبترین مرکبات کشور است و معمولاً مسافران و گردشگران مرکبات را بهعنوان سوغات ساری تهیه میکنند. اگر سری به بازارهای محلی ساری بزنید انواع و اقسام مرکبات را از جمله پرتقال تامسون، نارنج، لیمو و نارنگی را خواهید یافت. شهرداری ساری بازارچههای متعددی برای خرید و فروش مرکبات و مشتقات آن در نظر گرفته است و در بازار روز ساری نیز میتوانید انواع مرکبات را بهعنوان سوغات مازندران با قیمت مناسب تهیه کنید.
زنان محلی در استان مازندران از بهار نارنج انواع شربت و مربا را تهیه میکنند که عطر آن بهیاد ماندنی است و طعم آن در خاطرتان باقی میماند. مربای پوست پرتقال، مربای محلی دیگر است که در روزهای پاییز و زمستان توسط زنان هنرمند این منطقه تهیه میگردد.
ازگیل ساری یکی دیگر از میوههای خوشمزه این منطقه است که معمولاً بهصورت درختچههای وحشی در دامنه کوه و مناطق جنگلی پیدا میشود. ازگیل میوهای شبیه به سیب و گلابی است اما بسیار کوچکتر بوده و هسته نیز دارد. میوه درخت ازگیل در اواخر پاییز میرسد. اگر در فصل پاییز به ساری سفر کردید این میوه خوشمزه را بهعنوان سوغات ساری برای خود و عزیزانتان تهیه کنید. زنان محلی از این میوه خوشمزه انواع محصولات دیگر مانند شربت، ترشی، لواشک و.. نیز تهیه میکنند و خرید آن نیز بهعنوان سوغات خالی از لطف نیست.